Ngày Lễ Phật Giáo
Ngày Sinh Đức Phật Hoàng Trần Nhân Tông (11/11 Âm Lịch)
Th11
Mỗi năm vào ngày 11/11 âm lịch, Phật tử Việt Nam hướng lòng tưởng niệm Đức Phật Hoàng Trần Nhân Tông (1258 – 1308) – vị vua anh minh của dân tộc và là Sơ Tổ Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử.
Năm 2025, ngày này rơi vào 30/12/2025 (dương lịch).
Ngày sinh của Ngài không chỉ mang ý nghĩa tôn giáo, mà còn là ngày tri ân bậc minh quân – bậc giác ngộ, người đã đem tinh thần Phật học nhập thế vào đời sống Việt Nam suốt bảy thế kỷ qua.
1. Tiểu sử Đức Phật Hoàng Trần Nhân Tông
Đức Phật Hoàng Trần Nhân Tông tên thật là Trần Khâm, sinh ngày 11/11 năm Mậu Ngọ (1258) tại kinh thành Thăng Long. Ngài là con trai của Vua Trần Thánh Tông, trị vì đất nước hai lần đánh thắng quân Nguyên Mông, mang lại thái bình và hưng thịnh cho Đại Việt.
Sau khi nhường ngôi cho con là Trần Anh Tông, Ngài xuất gia năm 41 tuổi, lấy hiệu Hương Vân Đại Đầu Đà, tu tập tại núi Yên Tử (Quảng Ninh), sáng lập Thiền phái Trúc Lâm Việt Nam – dòng thiền thuần Việt, kết hợp tinh thần nhập thế của Phật giáo và đạo lý dân tộc.
“Phật tại tâm, tâm tịnh thì quốc độ thanh bình” – là tư tưởng xuyên suốt mà Ngài để lại cho hậu thế.
2. Thiền phái Trúc Lâm và di sản tâm linh Yên Tử
Sau khi xuất gia, Đức Phật Hoàng Trần Nhân Tông đã thống nhất ba dòng thiền: Tỳ-ni-đa-lưu-chi, Vô Ngôn Thông và Thảo Đường, sáng lập Thiền phái Trúc Lâm – dòng thiền mang bản sắc Việt, không rời đời sống mà vẫn đạt giác ngộ.
Ngài dạy:
“Ở đời vui đạo hãy tùy duyên, đói đến thì ăn, mệt ngủ liền.
Trong nhà có báu thôi tìm kiếm, đối cảnh vô tâm chớ hỏi Thiền.”
(Trích bài “Cư Trần Lạc Đạo Phú” – tác phẩm Thiền học tiêu biểu của Ngài.)
Di tích Yên Tử Trúc Lâm nay là trung tâm hành hương lớn của Phật tử Việt Nam, được công nhận là Di sản quốc gia đặc biệt.
Tại đây, hàng năm đều tổ chức Lễ hội Yên Tử (mở đầu từ tháng Giêng) và Lễ tưởng niệm ngày sinh Đức Phật Hoàng (11/11 âm lịch) với hàng vạn Phật tử tham dự.
3. Ý nghĩa của ngày sinh Đức Phật Hoàng
Ngày 11/11 Âm lịch được Phật tử xem là dịp tưởng nhớ công hạnh và trí tuệ của bậc giác ngộ Việt Nam, đồng thời khơi dậy tinh thần nhập thế – gắn đạo với đời.
Ngài không chỉ là vị vua trị quốc giỏi, mà còn là biểu tượng của sự hòa hợp giữa trí tuệ và từ bi.
Ngày sinh của Ngài cũng là dịp để Phật tử tu tập, hành thiền, và quán chiếu đời sống hướng thiện, tiếp nối tinh thần “cư trần lạc đạo”.
4. Giá trị tu học từ tư tưởng “Cư Trần Lạc Đạo”
Học theo Đức Phật Hoàng Trần Nhân Tông là học đạo giữa đời. Ngài không dạy người rời bỏ thế gian, mà dạy sống trong đời mà vẫn giữ được đạo, “vui với đời, nhưng không đắm đời”.
Tinh thần ấy vẫn còn nguyên giá trị với người Phật tử hiện đại – biết sống giản dị, buông chấp, hành thiện và hướng nội giữa nhịp sống bận rộn.
5. Hành lễ và pháp phục trong ngày tưởng niệm
Phật tử khi tham dự lễ kỷ niệm nên chọn pháp phục hoặc áo tràng màu nâu trầm hoặc xám tro, biểu trưng cho tâm khiêm cung và thiền định.
Tránh trang phục quá sáng hoặc kiểu cách, thể hiện lòng tôn kính bậc Tổ sư của Phật giáo Việt Nam.
Gợi ý trang phục phù hợp từ Pháp Phục Thiền:
- Pháp Phục Lãnh Tụ Tay Dài Cao Cấp – tinh giản, trang nghiêm.
- Áo Tràng Linen Ấn Độ La Hán Nhà Sư/Tu Sĩ – trang phục lý tưởng khi hành lễ hoặc ngồi thiền.
Mời Quý Phật tử ghé thăm các mẫu Pháp Phục Cao Cấp khác tại Pháp Phục Thiền nhé
6. Kết luận
Ngày sinh Đức Phật Hoàng Trần Nhân Tông, là dịp để mỗi người con Phật tri ân, hành thiền và nuôi dưỡng tâm bình an.
Ngài không chỉ là vị vua, mà là người chỉ đường cho dân tộc trên con đường tỉnh thức. Tưởng niệm Ngài chính là sống theo Ngài – hòa mình giữa đời mà vẫn giữ lòng thanh tịnh.
